Informacija Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine povodom protestnog skupa građana Grblja

Podgorica, Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine, 30. mart 2010. godine

Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine, u cilju potpunog informisanja javnosti povodom skupa na kome su građani Grblja iskazali neslaganje za eventualnu izgradnju regionalnog centra za tretman otpada (u okviru kojeg treba da bude izgrađena i deponija) u blizini Trešanjskog mlina, daje sljedeće:

Zakonom o lokalnoj samoupravi utvrđeno je da poslove komunalnih djelatnosti i održavanje komunalnih objekata uređuju i obezbjeđuju jedinice lokalne samouprave, odnosno opštine. Sve jedinice lokalne uprave dale su pozitivno mišljenje na Strateški master plan za upravljanje otpadom koji je pripremljen u saradnji sa tijelima Evropske komisije i usvojen 2005. godine. Jedno od osnovnih strateških opredjeljenja ovog plana je i organizovanje tretmana i odlaganja otpada na osnovama regionalnog povezivanja opština, uz poštovanje principa ekonomske racionalnosti i efikasnosti u obavljanju poslova.

U skladu sa Strateškim master planom pripremljen je i usvojen Zakon o upravljanju otpadom, a kasnije i Državni plan upravljanja otpadom. Nažalost, ni nakon dva puta odlaganog početka njegove primjene, jedinice lokalne samouprave u Crnoj Gori (izuzev Glavnog grada), nijesu obezbijedile osnovne preduslove za početak implementacije Zakona. Opštine Kotor, Budva i Tivat, koje su bile u situaciji da, od jula 2004. godine do kraja 2007. godine, tretiraju i odlažu otpad na odgovarajući način, nijesu mogle da se dogovore ni oko lokacije budućeg regionalnog centra za tretman otpada, što je uzrokovalo da Vlada, na osnovu odredbi člana 37 Zakona o lokalnoj samoupravi, utvrdi javni interes i preuzme obavezu rješavanja ovog pitanja.

Sagledavajući rezultate dva puta urađenih analiza mogućih lokacija, utvrđeno je da lokacija u blizini Trešanjskog mlina na najbolji način zadovoljava uslove za izgradnju centra za tretman otpada za potrebe opština Kotor, Budva i Tivat. Urađeni su i studija izvodljivosti i elaborat procjene uticaja na životnu sredinu čiji rezultati su potvrdili da je izgradnja centra za tretman otpada na ovoj lokaciji izvodljivo i održivo rješenje. Ekspertski tim Evropske investicione banke je konstatovao da je ova lokacija najbolja od svih lokacija predviđenih za izgradnju regionalnih centara za tretman otpada u Crnoj Gori. Trenutno su u toku aktivnosti na pripremi odgovarajućeg prostorno-planskog dokumenta – lokalne studije lokacije, u okviru kojih je, shodno Zakonu o uređenju prostora i izgradnji objekata, predviđena i javna rasprava na kojoj će se sagledati stavovi stručne javnosti i građana.

Bez obzira na sve do sada urađeno, Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine iskazuje spremnost da prihvati novu lokaciju za koju se ove tri i, eventualno, opština Herceg Novi dogovore, a koja zadovoljava propisima utvrđene uslove. Naglašavamo da će u tom slučaju biti neophodno od početka realizovati sve aktivnosti koje su do sada urađene za lokaciju u blizini Trešanjskog mlina. To praktično znači da će prve tone otpada biti moguće tretirati i odlagati na toj lokaciji, u najboljem slučaju, za tri godine. Do tada, otpad će se morati odvoziti do odgovarajućeg centra, odnosno deponije, kakvom trenutno jedino raspolaže Podgorica.

Predstavnici Ministarstva uređenja prostora i zaštite životne sredine su, tokom dva sastanka, razgovarali sa predstavnicima mjesnih zajednica Grblja. Tom prilikom je jasno ukazano da su centri za tretman otpada projektovani tako da imaju neuporedivo manji rizik po životnu sredinu u odnosu na postojeća smetlišta i odlagališta. U okviru studije izvodljivosti za lokaciju u blizini Trešanjskog mlina predviđena je i primjena tehnologije baliranja otpada prije konačnog odlaganja, čime se rizik na životnu sredinu svodi na najmanju moguću mjeru. Predstavnicima mjesnih zajednica je ponuđeno da posjete jedan od centara za upravljanje otpadom u nekoj od evropskih zemalja i da se na taj način upoznaju sa svim aspektima ovakvog rješenja.

Prihvatajući činjenicu da svako ima pravo na stav o ovom, osjetljivom i istovremeno važnom pitanju, Ministarstvo uređenja prostora i zaštite životne sredine želi da ukaže da se sistem adekvatnog upravljanja otpadom može uspostaviti jedino na način da svi građani Crne Gore, ulažući neveliki napor, promijene odnos prema otpadu koji proizvode i iskažu spremnost za ustupke. To je prije svega pitanje kulture življenja i odgovornosti prema sadašnjim i budućim generacijama. Ukoliko niko u Crnoj Gori ne bude spreman da prihvati da u opštini u kojoj živi bude izgrađen centar za tretman i odlaganje otpada, onda je izvjesno da ćemo i dalje biti u prilici da se suočavamo sa slikama prljavštine i nereda kakve smo, nažalost, imali i još jedno vrijeme ćemo imati prilike da vidimo u prostoru Nacionalnog parka Skadarsko jezero. Takvim stanjem svodimo na minimum šanse da realizujemo projekte koji treba da unaprijede i razviju ne samo Grbalj i opštine Kotor, Budvu i Tivat, već i cijelu Crnu Goru.